Kulp Genel Bilgileri
Kulp Yöresi’nde günümüze dek henüz bilimsel yönden araştırılarak yazılmış bir eser yok denecek kadar azdır.Bundan dolayı halkımız doğup büyüdüğü bu yerlerin binlerce yıllık geçmişini,kültür ve uygarlığını,geçirdiği tarihi devirleri,olayları yeterince bilmemektedir.Bazı ansiklopedik bilgiler,genel tarihi anlatan eserlerde söz edilenler,sözlü bilgiler,ağıtlar,hikayeler,destanlar,folklorik bilgiler yöremiz hakkında bilgi vermektedir.
Kulp yöresindeki tarihi eser ve harabeler incelendiğinde Kulp Yöresinin tarih öncesi devirlerde bile bir yerleşim yeri olarak kullanıldığını göstermektedir.Kafrum Kalesi,Şikeftiya Kulpik Mağaraları,kanikan mağaraları,Bahemdan Harabeleri en önemli kalıntılardır.
M.Ö. 606 yılında Asur egemenliği son bulunca bölge Medler’in yönetimine girdi.daha sonraları Persler’in eline geçti.Bir dönem Ermeni Beylikleri de Kulp’un doğu bölgelerine hakim oldular.
M.S. 226’da Roma İmparatorluğu’nun egemenliğine girdi.639 yılında Araplar,Diyarbakır ve Silvan dahil bu bölgeye hakim oldular,ardından Selçuklular,onlardan sonra Osmanlılar bölgeyi yönetimlerine aldılar.
Kulp adı Kafrum Kalesi ve Kulpik Yöresinde uzun süre hüküm sürmüş olan “Kulpo” ismli derebeyinden gelmiştir.Halen o bölgede aynı adı taşıyan Kulp aşireti mevcuttur..pasur ismi ise Kulp ilçesini bulunduğu yerin adıdır.Osmanlı Tahrir Defterleri’nden anlaşıldığına göre Diyarbakır’a bağlı bir sancak olduğu görülmektedir.Cumhuriyet Dönemi’nden bu yana Diyarbakır’a bağlı bir ilçedir.
Kulp tarihi açıdan stratejik bir bölgededir.Kulp Boğazı,Doğu Anadolu ile Güneydoğu Anadolu bölgelerini birleştiren bir boğazdır.Tarihi olaylarda önemli rol oynamıştır.Örneğin 1.Dünya savaşı esnasında bölgenin Ruslar’a karşı savunulmasında önemli bir rol oynamıştır. Ruslar’ın güneye inmeleri Kulp Boğazı’ndaki savunma ile engellenmiştir.

AKARSULAR
|
Kulp Çayı
|
Hesenka Çayı
|
Sarım Çayı
|
Sında Çayı
|
Şekiran Çayı
|
Çeme Gise
|
Keyser Çayı
|
Sorevang Deresi
|
DAĞLAR
|
Andok (Alaca)
|
Hopika
|
Gaza Çıvve
|
Sere Sıpi
|
Hasamdin Dağı
|
Çiyaye Seber
|
Kevırgevr (Arkatin)
|
Kele Gevr (falez)
|
Çiyaye Melul (Ağdat)
|
Dorşin Dağı (Eskar)
|
Kasor Dağı
|
Çiyaye Mereto
|
Hazırbaba
|
Çiyaye Kapan
|
Koçika
|
Çevran Tepesi
|
YAYLA
|
Pirik Yaylası
|
Şen Yaylası
|
BOĞAZ(GEÇİT)
|
Kulp Boğazı
|
Geliya Mısur
|
Geliye Billur
|
Geliye Pireşe
|
Sorevang
|
Kendale Heşin
|
Geliye Hessika (Goderne Köyü)
|
Geliye Zore
|
Geliye Goderne (Temiran)
|
Geliye Genimma
|
Geliya Mışun (Bahamdan-Hamzalı arası)
|
Geliye Garısa
|
Geliya Aliya
|
|
KÖPRÜLER
|
Pıra Kevır
|
Kulp Çayı Köprüsü(Yeni Köprü)
|
Pıra Hüseyin Ağa
|
Sarum Köprüsü
|
Pıra Şeyh Beşir
|
Şekıran Çayı Köprüsü
|
Pıra Şeytan
|
|
TARİHİ YERLER
|
Kele (Kafrum Kalesi)
|
Dera Ardehunk
|
Şikeftiya Mağaraları
|
Dera Akçaser
|
Dara Vahit
|
Dera Sevit
|
Dera Eskare
|
Dera Guznak
|
Kulpik
|
Dera Kehırvank
|
Dera Şirnase
|
Dera Hınze
|
Dera Hertho
|
Dera Pasur
|
Dera Hatmak
|
Dera Tiyaks
|
Dera Fırke(Dera Ava)
|
Dera Cıkse
|
Dera Saltane
|
Dera Kuye
|
Dera Herzıka
|
Kanikan Mağaraları
|
Dera Cumar(Mano)
|
Büyük Kaya(Yazılı Kaya)
|
KULP
Köy,Mezra,Merkez Dahil Nüfusu
|
41.580
|
Merkez Nüfusu
|
15.825
|
Ağaçlı Beldesi
|
3.259
|
Köy Sayısı
|
50
|
Mezra Sayısı
|
80
|
YÜZÖLÇÜMÜ
|
1,610,000 m
|
MAHALLELER
|
|
Yeşilköy Mahallesi
|
Tepecik Mahallesi
|
Ağaçlı Kale Mahallesi
|
Eski Ağaçlı Mahallesi
|
Merkez Yeni Mahalle
|
Merkez Eski Mahalle
|
Eğitim Durumu:
Lise sayısı :1
|
Köy okulu :26
|
Temel Eğitim yatılı Bölge Okulu :1
|
İlköğretim öğrenci sayısı : 3891
|
Sınıf Öğretmeni sayısı : 84
|
Branş Öğretmeni sayısı :31
|
<p class="MsoNormal" style="margin: 0c
|
|
|